“Stockholm in my heart let me praise you now. Aged in youthful greenery, city of the Islands, that's you! Of the cities I know in the world you are the city with everything. Thanks to the love of Mälaren for the sea, a mix of sweetness and saltiness.”
(“Stockholm i mitt hjärta” - “Stokholm u mom srcu”)
“Venice of the north”, prelepa prestonica Švedske, a mixture of sweetness and saltiness, približava vas prirodi otkrivajući vam čari modernog “grada između mostova”.
Jednog vedrog vikenda u oktobru odlučili smo da zavirimo u grad čiji je centar smešten na 14 ostrva, grad koji je dobio (i zaslužio) titulu Evropske zelene prestonice, grad koji odlučuje o dobitnicima Nobelove nagrade, grad koji voli svoju kraljevsku porodicu, grad koji je nedovoljno mali za ne tako brojno stanovništvo, gde se bez gužve 30% saobraćaja odvija na vodi, gde su u modi crne pravougaone naočare i starke, jednom rečju grad koji osvaja svojom raznolikošću.
Uživajući u ostrvskom drvenom utvrđenju “stokholmovali smo” i doživeli nešto, što bi naš “švedski drug” rekao “..što vam neće promeniti život” ali činjenica je da jeste. Nije nas promenilo ali obogaćujući naše životno iskustvo obogatilo je i naš život i na taj način ga i u određenoj meri i promenilo.
V O D A kao dominatan element života prestonice.
Prvi utisak posebnosti po izlasku iz aerodromske zgrade bio je sistem koji savršeno funkcioniše i ljudi koji pričaju engleski tako da se za trenutak zapitate da li im je to maternji. Prešli smo jedan od mostova na ulasku u grad. Hladna noć i savršeno osvetljenje zgrada na vodi. Uređenih i izgrađenih tako da imate utisak kao da plivaju na vodi. “Lepo mesto za živeti” – pomislih.
Glavni grad Švedske sa oko 1.25 milona stanovnika nalazi se na istočnoj obali države na dodiru jezera Melaren i Baltičkog mora. Kao grad, Stokholm se prvi put pominje 1252. godine, izgrađen je na mestu na kom je zbog velike strateške važnosti tokom srednjeg veka jer je tako mogao da štiti ulaz u sistem jezera koja se nalaze u unutrašnjosti zemlje. Nakon nekoliko godina konflikta sa Dancima, grad oslobadja Gustav I Vasa 1523. i tada postaje prestonica Švedske.
U Stokholmu," Veneciji severa, " voda daje dodatni šarm ovom već zanosnom gradu. Najveći teniski šampion Švedske , Bjorn Borg kaže: "Švedska je okružen vodom , pa iako su dalja od obale naša jezera i reke su dominantna karakteristika pejzaža. Živim izvan Stokholma i kada imam poslovni sastanak u gradu često uzmem brod i odem do grada.” Pored toga što možete videti brodove prepune ljudi, oni koji su ostali na kopnu kao da teže da budu što bliži vodi kako bi uživajući izvukli iz nje neiscrpnu pozitivni energiju koju ona nesebično daje svom gradu. Tako da se može primetiti da su parkovi i šetališta puni ljudi koji upijaju poslednje zrake jesenjeg sunca gledajući u vodu.
Stokholmski arhipelag - morski svet sa više od 24.000 ostrva, ostrvaca i hridi, od kojih je samo 1.000 nastanjeno, spade u jedan od najvećih arhipelaga na svetu. Stoga je krstarenje svakako nešto što ne treba propustiti u ovom ,,gradu izmedju mostova''.
V A T R A – energija koja pali.
Stokholm je grad širokih ulica i zgrada izgradjenih od belog granita, crvenih cigli ili kamena i to u jednostavnom stilu, što gradu daje izgled čistoće i mira. Ovaj stil u arhitekturi, poznat kao Švedska moderna, je razvijen u XX veku. Švedski graditelji su odbacili tradicionalne stilove i okrenuli se jednostavnom dizajnu. Najslavnija građevina je pravougaona zgrada Opštine Stadshuset izgrađena od cigala boje vina što je prepoznatljiva boja grada. Skoro osam miliona tradicionalne tamno crvene cigle koriščeno je u izgradnji koja je trajala 12godina. U njoj se svake godine održava banket oko dodele Nobelovih nagrada i u njenom restoranu možete naručiti hranu sa menija iz bilo koje godine dodele Nobelove nagrade. To je svakako i jedna od glavnih turističkih atrakcija u Stokholmu.
Stokholmski arhipelag - morski svet sa više od 24.000 ostrva, ostrvaca i hridi, od kojih je samo 1.000 nastanjeno, spade u jedan od najvećih arhipelaga na svetu. Stoga je krstarenje svakako nešto što ne treba propustiti u ovom ,,gradu izmedju mostova''.
V A T R A – energija koja pali.
Stokholm je grad širokih ulica i zgrada izgradjenih od belog granita, crvenih cigli ili kamena i to u jednostavnom stilu, što gradu daje izgled čistoće i mira. Ovaj stil u arhitekturi, poznat kao Švedska moderna, je razvijen u XX veku. Švedski graditelji su odbacili tradicionalne stilove i okrenuli se jednostavnom dizajnu. Najslavnija građevina je pravougaona zgrada Opštine Stadshuset izgrađena od cigala boje vina što je prepoznatljiva boja grada. Skoro osam miliona tradicionalne tamno crvene cigle koriščeno je u izgradnji koja je trajala 12godina. U njoj se svake godine održava banket oko dodele Nobelovih nagrada i u njenom restoranu možete naručiti hranu sa menija iz bilo koje godine dodele Nobelove nagrade. To je svakako i jedna od glavnih turističkih atrakcija u Stokholmu.
Srce ove prestonice koje će u vama zapaliti plamen i totalno vas opčiniti je Gamla Stan, stari deo grada u kome se nalazi jedna od najvećih kraljevskih palata na svetu, Kungliga Slottet. Kaldrmisane ulice vode do kraljevske katedrale, Storkyrkan, i trga Stortorget gde se nalazi i muzej posvećen dobitnicima Nobelove nagrade. Ovaj trg vas vraća u period procvata imperijalne Švedske u 17 veku i najzanimljivija zgrada na zapadnoj strani trga je zgrada sa crvenom fasadom Schantzka huset , izgrađena 1650. godine i ukrašena likovima rimskih vojnika. Ispred zgrade se nalaze kafici u kojima možete probati pored kafe I chai latte (što preporučujem) i švedske poslastice umotani u ćebe ukoliko se odlučili da sedite u bašti na samom trgu.
Stari grad , lavirint uskih ulica sa 750 godina istorije , sagrađen je oko 13. veka i jedan je od najstarijih starih gradova u Švedskoj. Ovo mesto predstavlja srce Stokholma, mesto gde je nestao i odakle je počeo da se širi prema arhipelagu. Kao što sam ranije pomenula nekada je Stokholm bio grad drvenih kuća pa je i ovaj čitav deo grada bio takav dok požari nisu uticali na to da se drvene kuće mogu videti samo u Skansen muzeju.
Zbog imigracije, grad ima puno restorana sa različitim vrstama hrane iz svih krajeva sveta kao što su amerčka, azijska, italijanska, turska, francuska, grčka, skandinavska, španska...
Z E M LJ A i šetnja po njoj.
Djurgarden, moje omiljeno ostrvo, nekadašnje kraljevsko lovište (djur inače znači životinja a garden bašta), ostrvo-park, gde možete pešačiti, voziti bicikl i izležavati se, je još jedno od zelenilom ispunjenih ostrva koje je nalakše obići biciklom, a gotovo ceo dan možete da provedete u Skansenu, svojevrsnom muzeju na otvorenom koji najbolje oslikava švedske običaje i tradiciju. U Vasamuseet-u je izložena kolekcija arheoloških eksponata sa dna mora koja svedoči o pomorskom životu nekadašnjih stanovnika. Muzej je podignut oko spektakularno očuvanog 69 metara dugog ratnog broda, koji je karijeru završio u gradskoj luci na svom prvom putovanju 1628. godine u Stokholmu. To je nešto što se svakako mora videti. Treba pomenuti da pored dva pomenuta muzeja Stokholm ih ima još mnog i spada među gradove koji se mogu ponositi sa svojim muzejima kojih ima oko 100.
U Skansenu, najvećem otvorenom muzeju na svetu, koji je mene osvojio, možete videti originalne građevine i kuće iz svih krajeva Švedske. Laganom šetnjom možete prolaziti iz epohe u epohu upoznajući se tradicionalnim životom Švedske. Zaposleni u muzeju obučeni su u tradicionalne švedske nošnje i ponašaju se kao da zaista pripadaju tom periodu, tako da na trenutke imate osećaj kao da putujete kroz vreme. Možete zaviriti u staru pekaru i probati pecivo koje se ispred vas pravi, u zanatske radionice, gledati duvače stakla, ući u staru štampariju, industrijski kvart , plantažu duvana, najstariju zgradu iz XIV veka, zatim crkvu i Zvonik, jedan od najviših u Švedskoj.
I na kraju turu možete zaokružiti obilaskom zoo vrta gde možete videti životinje na koje možete naleteti samo u Švedskoj. Na neke možete naleteti u prirodi a na neke ne daj bože I na putu ako vozite auto neprilagodjenom brzinom i prođete pored znaka na kom je nacrtan los u crvenom trouglu usporite možda je sad baš negde tu u šumi pored koje prolazite.
V A Z D U H u kom i ptice uživaju.
Stokholm i njegova ostrva najbolje se mogu sagledati iz ptičje perspektive - i to iz gondole Skyview koja je postavljena na visini od 130 metara. Naime, dvadesetominutna vožnja po vrhu najveće sferične zgrade na svetu, podrayumeva dve staklene gondole koje vas voze po šinama na visinu od 130 metara, na vrh zgrade Ericsson Globe Arena.
Na stokholmskom nebu pojavile su se i zvezde iz različitih sfera društvenog života kao što su: Abba, Ingrid Bergman, Eagle-Eye Cherry, Greta Garbo, Bjorn Borg, Roxette..
Svakako je jedna od najznačajnih ličnosti švedski hemičar, pronalazač, filantrop, pacifista, kosmopolita i industrijalac – Alfred Nobel. Iako je pronašao dinamit sebe je nazivao dobročiniteljem čovečanstva. Nobel je bio zaprepašten i šokiran načinom na koji je svijet upotrebljavao njegov izum i u toj činjenici leži razlog njegove odluke o osnivanju fonda iz kojeg bi se dodjeljivale nagrade najzaslužnijima, onima koji svojim sposobnostima najviše doprinose čovečanstvu. Njegovo bogatstvo je bilo ogromno I veliki deo je ostavljen Fondu za dodeljivanje nagrada. Njegovi pronalasci su bili raznovrsni I jedan elemenet sa rednim brojem 102 je dobio ime po njemu nobelijum. Četiri godine nakon njegove smrti, 1900. godine utemeljena je Nobelova nagrada, a 1901. godine dodijeljene su prve nagrade za fiziku, hemiju, medicinu, književnost i mir. Nagrade se dodjeljuju jednom godišnje na svečanosti koji se održava po pravilu 10. decembra – dana kada je Nobel preminuo. Nobelova nagrada je najprestižnija nagrada koju može dobiti ljudsko biće!
Kroz četiri osnovna elementa u grčkoj misli vatru, zemlju, vazduh i vodu dočarala sam vam moj pogled na “grad između mostova”. Ti elementi su u antičkoj filozofiji,predstavljali elemente kosmosa od kojih se sve stvari sastoje a u mom blogu suštinski doživljaj velikog grada na severu očima i čulima malog bića sa juga ;)
Svakako je jedna od najznačajnih ličnosti švedski hemičar, pronalazač, filantrop, pacifista, kosmopolita i industrijalac – Alfred Nobel. Iako je pronašao dinamit sebe je nazivao dobročiniteljem čovečanstva. Nobel je bio zaprepašten i šokiran načinom na koji je svijet upotrebljavao njegov izum i u toj činjenici leži razlog njegove odluke o osnivanju fonda iz kojeg bi se dodjeljivale nagrade najzaslužnijima, onima koji svojim sposobnostima najviše doprinose čovečanstvu. Njegovo bogatstvo je bilo ogromno I veliki deo je ostavljen Fondu za dodeljivanje nagrada. Njegovi pronalasci su bili raznovrsni I jedan elemenet sa rednim brojem 102 je dobio ime po njemu nobelijum. Četiri godine nakon njegove smrti, 1900. godine utemeljena je Nobelova nagrada, a 1901. godine dodijeljene su prve nagrade za fiziku, hemiju, medicinu, književnost i mir. Nagrade se dodjeljuju jednom godišnje na svečanosti koji se održava po pravilu 10. decembra – dana kada je Nobel preminuo. Nobelova nagrada je najprestižnija nagrada koju može dobiti ljudsko biće!
Kroz četiri osnovna elementa u grčkoj misli vatru, zemlju, vazduh i vodu dočarala sam vam moj pogled na “grad između mostova”. Ti elementi su u antičkoj filozofiji,predstavljali elemente kosmosa od kojih se sve stvari sastoje a u mom blogu suštinski doživljaj velikog grada na severu očima i čulima malog bića sa juga ;)
Z E L E N O kao ponos.
Stokholm je proglašen za prvu Zelenu prestonicu u Evropi 2010 od strane Evropske komisije koja svake godine dodeljuje nagradu gradovima u kojima se urbani život odvija u skladu sa prirodom. Ono što se ocenjival bilo je: opšti uvid u klimatske promene, lokalni transport , javne zelene površine , kvaliteta vazduha, buke, otpada, potrošnju vode , prečišćavanje otpadnih voda , održivog korišćenja zemljišta , biodiverziteta i upravljanja životnom sredinom.Osim što je u gradu značajno smanjena buka i emisija ugljen dioksida, u glavnom gradu Švedske 95 odsto stanovništva živi na manje od 300 metara od zelenih površina. Skoro potpuno odsustvo teške industrije čini Stokholm jedan od najčistijih svetskih metropola. Fascinatno je da Stockholm odavno pokazuje brigu za životnu sredinu. Trenutni ekološki program je peti od kada je prvi pokrenut sredinom 1970.tih.
